Kontoristen

Etter medierapportane å døma, er dei svært opptekne av bompengar i Siddisland. Interessa rettar seg fyrst og fremst mot det å sleppa å betala slike pengar, det har vore mindre fokus på kva midlane skal nyttast til. Vanlegvis nyttar ein bompengar til å betala for vegar, bruer og tunellar, men etter oppstusset å døma, kan det tyda på at pengane skal gå til noko anna. For kvifor skulle siddisane elles bli så opprørte, dei treng vel gode vegar til dei store, flotte og dyre bilane sine?

Eg har vondt for å tru at pengane frå akkurat dette prosjektet skal gå til kongefamilien, eller til champagne i statlege mottakingar. Mest truleg skal dei gå til store, flotte og dyre vegar. Siddisane veit at slikt kostar. Det er jo heile poenget; at det store og flotte er dyrt. I Siddisland, er altså betalingsviljen for store og flotte bilar heilt upåklageleg, medan han er langt under pari for store og flotte vegar.

Skiljet ser ut til å gå mellom mitt og vårt.

Eit stykke på veg, er eg heilt samd med siddisane: Ein bør ikkje krevja inn bompengar for å betala for vegar alle kan køyra på. Slike vegar er ein del av sirkulasjonssystemet. Staten burde ha punga ut der det er naudsynt. Men staten kan ikkje pøsa ut pengar han ikkje har. Han bør helst hanka inn midlane før han betalar dei ut att.

For eitt år sidan, røysta meir enn 50% av siddisane på parti som gjekk til val på at dei som har råd til å betala skatt, skal sleppa mykje av dette uvesenet. Ein fin tanke, sjølvsagt. Alle veit at til meir ein har, til større blir den ubehagelege kjensla når ein må gje noko i frå seg.

Konsekvensen av dette, blir at pengane må koma frå alle, frå både fattig og rik. «Brukarbetaling», er nemninga. Lurer i grunnen litt på kor mange i aksjonsgruppa «Nok er nok!» som røysta på partia for skattereduksjon for dei rike? Skjønte dei ikkje at det stod  «Bompengar: We love you!» på røystesetelen?

Somme ynskjer at staten ikkje skal tenkja så mykje på inntektene. Han kan låna som grekarane, eller bruka oljepengar, slik ein har gjort i Venezuela. Sams for slike som tenkjer på denne måten, er at dei har lite kjennskap til stoda i Hellas eller i Venezuela.

Finansierer ein veg med bompengar i Rogaland, brukar ein i realiteten oljepengar. For kvar er det vel pøst ut meir oljepengar enn ut over innbyggjarane i Siddisland?

I vår tid, har dei aller fleste meir enn nok. Difor er det nesten utruleg å tenkja på kor lite rause folk er. Mette av mat og rike på opplevingar, sit dei der i palassa sine med kunst på veggene og ny bil i garasjen, og tenkjer på seg og sitt. (Rett nok er ikkje alle palassa like romslege og velutstyrte, men som dei seier: Folk har det med å få det dei fortener.)

Illustrasjonsfoto

Ikkje vil dei betala skatt til fellesskapen. Ikkje vil dei parkera bilen slik at astmatikaren får pusta. Ei heller vil dei kasta vekk tida på friviljug arbeid. Dei vil sitja heime og telja sylvtyet, etter at au-pairen har pussa det, og dei vil sjekka været heime frå solsenga i syden.

I ein slik kontekst, er det utfordrande å vera raus, særleg om du er ein offentleg person som forvaltar ressursane til fellesskapen. Nesten ingenting skal til, før folk kjenner seg utnytta eller provoserte. Om du skulle koma til å vera litt raus, til dømes ved å støtta venene dine med 300 millionar, varer det ikkje lenge før hylekoret er i gang: Misbruk! Vanstyre! Nokon må gå! Og om du får nokon andre til å gå, til dømes ved å peika på at det kan verta vanskeleg for mannen din å sitja i 17. mai komiteen saman med venene mine om du ikkje går av, så er det på langt nær godt nok for hylekoret.

Det er ikkje til å tru. I eitt av dei rikaste landa i verda, er det ikkje råd å vera raus med dei som står ein nær. I den store samanhengen, er det snakk om småpengar. Langt mindre enn det venene har på konto i eigna land.

I gamle dagar, fekk folk tida til å gå med å gissa gåter. Mellom dei særleg populære, var til dømes: Kva er det som går og går, men som aldri kjem til døra? Generasjon etter generasjon svarte: – Det er veggklokka, det.

Så kom utdanningsrevolusjonen med all utdanninga si. For gåtene, var dette starten på slutten. Folk byrja å setja spørjeteikn ved gamle sanningar: – Veggklokka, javel. Men kva med svigermor?

Dei skulerte kravde leikar av ein annan type. Spørjeleikar om elvar og fjell, til dømes, der svara kunne gjevast i meter.

For å byggja bru mellom den gamle og den nye tida, har eg funne fram til ein spørjeleik av den kombinerte typen. Du får eit førenamn, eit passande hint i form av eit sitatat eller noko personen kanskje kunne ha sagt, og så skal du gissa etternamnet. Faktisk, trur eg at eg vil spe på med enno eit tips: Desse personane har meir enn ein ting til sams. Søren heller. Har fått indikasjonar på at gåtegissekompetansen er under ein kvar kritikk. De skal jammen meg få partitilknytinga også, rett nok berre i forkorta form. Det får då vera måte på.

Gissar du etternamnet?

I haust har det vore uvanleg mykje prat om trakassering i arbeidslivet. Trakassering vil seia at ein utset andre for skræmande, krenkjande eller audmjukande handlingar eller ytringar. Mottakaren, den utsette, avgjer om det er trakassering eller ikkje. Om kjenslene hans seier at han er trakassert, er han det.

Omgrepet kan vera relevant i stort sett alle situasjonar der menneske møtest. For å gjera det enklare og meir handgripeleg, vil eg denne gongen avgrensa meg til å sjå på kva seksuell trakassering kan vera i eit kontormiljø. Vanleg sunt bondevit kan hjelpa oss eit stykke på veg med å identifisera kva handlingar eller ytringar ein bør halda seg  vekke frå. Særleg tre reglar er viktige, og mykje ville vore gjort om ein hadde lukkast med å fylgja desse. For det fyrste bør ein dekkja til slikt som kan minna om reproduksjon. Dinest er det viktig å halda seg for god til å kommentera kroppslege attributtar hjå kollegaene. Og for det tredje, er det viktig å avgrensa kroppsleg kontakt til handhelsing. Diverre kan sjølv enkle retningsliner vera vanskelege å fylgja. Særleg blir den tredje regelen jamt utfordra av den evige klemminga.

Jamvel om alle hadde vore tru mot reglane, ville fenomenet ha overlevd. Bondevitet strekk ikkje til åleine. Kjenslene rotar det til. Til dømes kan den same ytringa utløysa kjensler frå heile spekteret: Somme kjenner glede, somme kjenner seg støytt, og somme kjenner ingenting. Endå vanskelegare blir det heile ved at kjenslene til mottakaren let seg styra av avsendaren. Einskilde kan senda avgarde det mest utrulege, medan andre helst lyt halda seg heime om ingen skal bli støytt. Og ikkje nok med det. Menn lyt i tillegg passa seg for overgangsalderen. Klimakteriet til kvinnene, er som ein flau vind å rekna i høve til stormen som fylgjer omforminga frå pubertal ung mann til gammal gris.

Alt dette handlar om at nokon gjer eller seier noko for å marknadsføra seg sjølv som eit seksuelt vesen, eller for å understreka at ein kollega er eit seksuelt vesen. Og at mottakaren, kollegaen, ikkje set pris på dette. Hjå han seier kjenslene at merksemda kjennest feil.

Kva då med dei som kvar dag står opp, kler seg sømeleg, opptrer høveleg og går på jobb med eit ynskje om å bli lagt merke til? Er ikkje deira kjensler like mykje verdt? Dei kjenslene seier at det kjennest feil at ingen ymtar frampå om seksuell verdi eller potensial. Kanskje er det greit at ein, to eller fleire konsentrerer seg om stilar eller reiserekningar, men kva om heile kollegiet gjer det kvar einaste dag? Når merksemda blir fråteken så systematisk, er det næliggjande å forventa at det oppstår negative kjensler knytt til dette. Og då har me med Type 2 trakassering å gjera, jamfør trakasseringstypologien under.

Ein skal sjølvsagt ikkje bli for personleg, men omfanget av Type 2 trakassering var lenge alarmerande ved vårt kontor. Heilt til sjefen tilfeldigvis kommenterte kor fast rumpe ein kan få ved å nytta seg av tilbodet om trening i arbeidstida. Samstundes vart det ymta frampå om at jamnleg kontroll av treningseffekten, kunne bytast i ei stilling som mellomleiar. Somme ville nok ha opplevd kommentaren som eit omen om ragnarok, andre ville ha tenkt at dette kan vera eit avgjerande skilje i karrieren. Eg, derimot, tok meg tid til å reflektera. Dersom eg hadde stått på bar bakke, måtte eg ha vurdert alle framlegg. Men som rådgjevar i staten, hadde eg til salt i grauten. Ekstra monitorering av den viktigaste arbeidsreiskapen til ein kvar kontorist, høyrdest forlokkande ut, men å skubba nestleiaren av stolen, var ikkje noko alternativ. Den jobben vart skjøtta på ein framifrå måte. Det fekk berre vera at det kanskje ville gå år før neste sjanse til forfremjing ville by seg. Eg spurte difor om me kunne avgrensa oss til monitoreringa, men det var ikkje interessant. Litt av poenget for sjefen, var å få stimulert kjensla av makt gjennom å gje noko for å kunna ta noko anna. Ei forhandla løysing, ville føra til kaos i kjenslene til sjefen.

Også dette maktspelet blir lettare å forstå om me lagar ein tabell med fire felt. Legg merke til at det no er ein seksuell relasjon på plass, i tillegg til det asymetriske makttilhøvet.

Trakasseringsordskiftet i haust, har gjort det synleg at omfanget av uheldige relasjonar er høgt. I tillegg har det blitt klart for oss alle at transaksjonstenkjinga, med røter attende til vogga åt sivilisajonen, er problematisk. Berre kjærleiken står att. Og det må vera greit, så lenge han varer?

Tek eg ikkje heilt feil, er det snart jol igjen. Augo renn og nasen klør. Når kroppen elles er frisk og fin, kjem denne kjensla berre to gonger om året: Om våren, når bjørka tømer seg midt i fjesa våre, og i november, når kona fyrer opp adventskosen. No er det beksvart ute klokka seks, så vår er det ikkje.

Alt den gongen røykjelova kom, var eg skeptisk til dei openberre hola. Lova inneheld fint lite om røykleggjing med andre substansar enn tobakk. Korkje stearinljos, faklar eller koselege peisar, er nemnde med eit ord. Lovgjevarane tenkte vel at husmødre og festarrangørar ikkje hadde vit til å lesa lova, eller pengar til å halda seg med skarpskodde advokatar, slik skatteplanleggjarane gjer. (I alle fall har dei som planlegg så det monnar, alltid ein advokat i ermet. Heller 300 000 til advokaten enn 200 000 til staten, den dævelen.) Men med husmødrene, tok dei feil. Også der i garden er det slik at det som ikkje er forbode, det er lov.

Av og til bør ein sanna syndene sine. Jamvel om ein ikkje er oppteken av det der med evig liv/nye liv/sjalabais med jomfruer frå Paradis, kan det vera greit å ta ein gjennomgang av eigne vanar og røynsler i høve til kva ein burde ha gjort. Og eg har noko å sanna. Opptil fleire gonger har eg kjent stor glede ved å fyra opp ein sivilisert sigar, eller ein suspekt sigarett, etter at middagen vel er eksekvert. Post Høybråten, har dette vore det same som å eta frå foringsstasjonane for isbjørn: «Lukten!» «Nesen!» «Øynene!» «Halsen!» «Pusten!» «Lungene!» «Umoderne!» «Undermennesker!» «Jeg dør!»  (Slik talar byfolk. Folk frå andre deler av landet, ville ha sagt: «Kva faen er det du driv med, kom deg ut!»)

Uansett, ut har eg lydig gått. Ute på den mørke og kalde altanen, har vindauget synt festen på storskjerm: I peisen brenn det livleg, på bordet står det høge ljos som ein blafrande vegg mellom gjestene, og i kvar ein krok står det eit teljos og sender ut sjanglande ljossignal. Ikkje eingong i helvete, finst det meir uvøren omgang med open eld!

Altandøra er slusa. Kryssar ein den, er ein deltakar i røyndomsfjernsynsforteljinga. Alle veit kor viktig det er å vera med. Vel kan det vera vondt, men all vyrk er betre enn å bli sendt heim. Inne er det varmt. Og etterkvart som teljosa i krokane må bytast ut, byrjar augo å renna, og halsen å snøra seg saman. Astmatikaren tenner i nokre nye ljos og spør om røykallergikaren kan leggja nokre pinnar til på peisen. Båe lurer på korleis det er råd for eit fornuftig menneske å røykja sigar.

Etter ei slik samkome, kom eg til å kikka litt i avisa. Der stod det å lesa at ein ikkje burde kosa seg med faklar, levande ljos eller open peis. Lufta vart rett og slett forpesta. Danmarksplass klokka 08:00o, var som fjelluft å rekna i høve til inneklimaet i ein superkoseleg heim.

I det siste, eller kanskje rettare i kvar einaste adventstid, har eg freista meg i rolla som vitskapsformidlar. Med sånn passeleg suksess. Bør nok fokusera mest på dei komande generasjonane. Foreldre- og besteforeldregenerasjonen, har bestemt seg for å bli kvelt av ein koseleg stearinljoskols. Trass i det, freistar eg å senda stearinljosbrukarane ut på altanen når dei er hjå meg.  (Skund deg, steng døra, er du snill, det osar sånn inn!)

https://www.nrk.no/nordland/disse-kan-gi-darlig-inneklima-1.13246540

Mads Gilbert, den rabiate nudistlækjaren, øydela mi trygge og stereotype oppfatning av lækjarane. Før eg såg han på fjernsyn, trudde eg at lækjarane var born (helst søner) av lækjarar, at dei hadde kjøpt karakterane sine på privatskular eller ved institusjonar i utlandet, at dei elska hierarkiske strukturar med kvitkledde på toppen, og at dei alltid røysta på Høgre. Kanskje passar fleire av desse kjenneteikna på Gilbert også, men han har, både med og utan varmt barneblod rennande frå fingrane, sagt ting det er uråd å seia for ein høgreveljar.

Og i det Gilbert synte oss testiklane sine, slo ein tanke ned i meg: Kan det tenkjast at lækjarane er i ferd med å bli som oss andre? Tanken er dristig. Lækjarkappa syter for ei  fysisk uniformering og einsretting av heile gruppa. Spørsmålet er om den også gjev mentale føringar, slik den openbert gjer om ein utvidar habitten med ein krage eller ei hette.

For å finna ut i kva grad lækjarane er like, har eg vandra frå fastlækjar til fastlækjar med det same spørsmålet: «Eg trur eg drikk litt for mykje. Kva bør eg gjera?» Svara varierer mykje. Har nesten vanskeleg for å tru at alle desse er høgreveljarar.

1. Du bør slutta å drikka.
2. Du bør halda deg til varer produsert i Noreg.
3. Du bør handla meir på tax-free.
4. Du bør forsikra deg om at varene er økologiske.
5. Du bør velja kvalitetsvarer, helst noko litt eksklusivt. Det fortener du.
6. Du bør sjå det som ein mogelegheit til å syna solidaritet med bøndene i EØS-området.
7. Du bør velja papp-vin, den er lett å bera. Og du bør ikkje drikka åleine.

Om ikkje så lenge, vil me ha motteke den siste olja. Jamvel om det kan høyrast ein smule merkeleg ut, er det altså slik at me skal leva vidare etter den merkedagen. Om me har noko å leva av, sjølvsagt.

Turisme, er ofte trumfen i ordskiftet kring næringsutvikling. Turistar er tjukke i pengar dei viljug viftar med. Og desse pengane vil me ha tak i, men då lyt me altså fyrst lokka dei til landet. Nokså mange har difor sett ut eit rykte om at ulike deler av Noreg, er som Toscana i Italia. Toscana har fint ver og god vin. Ingen stader i Noreg har så fint ver, og i alle fall ikkje god vin. Det er, kan hende, likevel ikkje heilt feil å samanlikna desse stadene i Noreg med dette kjende området i Italia. Som kjent, er det jo i Toscana at toskane bur, og slike har me jo rikeleg av i Noreg også. Spesielt i visse område, tydelegvis.

Nyss har eg vore på reise for å studera desse turistane me så gjerne skulle ha kalla till oss. Ei veke blant vraltande mage-menn og kravstore disse-damer, har gjort meg skeptisk til om det er så rosenraudt å få dei til husars. Skrantne tenarar har fått i det glatte lag om dårleg mat og små porsjonar, harde senger og kraftig solljos om morgonen. Utslitne av naudsynt irettesetjing av tenarane, og truleg svekka av labert næringsinntak, orka ikkje turistane anne enn å vagga seg ut på ei solseng. Der låg dei på lading for å samla energi til neste irritasjonsutbrot.

Trass i at eg er lunken til planen om å ta opp kampen om desse turistane, ser eg mogelegheiter. Noreg har jo lange og stolte tradisjonar innan kvalfangst, broilerproduksjon og tungindustri. Kanskje kan den ekspertisen kombinerast og nyttast til noko framtidsretta?

Truleg er det gjort i ei handvending å omforma dei halvtome smeltehallane rundt om i landet til hypermoderne turistfabrikkar. Vasskrafta vil gje rein energi til solariumpærene i taket, samlebandet vil flytta turistane, nærast umerkeleg, frå sol-sona til foringsstasjonen og vidare ut på kaien, der dei får sjå både fjord og fjell. Og det beste av alt: I produksjonsområdet vil det vera påbode med høyrselvern.

Konseptskisse er alt sendt til Stagnasjon Norge. Noko stort er på gang!

I Noreg har me heldigvis ordna oss slik at me, med godt samvit, kan ta oss fri frå arbeidet mange veker i strekk. Når avbrekka er lange, har ein tid til å få gjort ein heil masse, eller til ikkje å gjera ein skit.

På landsbygda var det tidlegare lite forståing for at kontoristar skulle ha fri frå arbeidet: Kontoristane sat jo inne i tempererte rom med radio, kaffi og sekretærar lett tilgjengeleg. Ikkje gjorde dei noko som kunne slita ut ein kropp heller, dei bygde kanskje nokre papirhaugar, eller så kvesste dei blyantar.

Haldningane på landsbygda har endra seg. Bøndene av i dag, skjønar at også kontoristar kan ha nytte av nokre dagar heilt utan plikter, jamvel om pliktene er aldri så uviktige. Truleg kan det vera fleire grunnar til at oppfatningane har utvikla seg på denne måten. Somme vil kanskje leggja vekt på at dagens bønder er smartare og betre utdanna. Stort sett har dei jo 9-årig grunnskule, og ikkje berre 7-årig folkeskule. Andre vil nok meina at ein må sjå på korleis bondeyrket har utvikla seg, for å forstå endringa.

I løpet av dei siste åra, har det vore ein tendens til å avgrensa drifta til areal som let seg stella og dyrka frå traktorsetet. Samstundes har alt hatt det med å verta større: Driftseininga, traktoren, maskinparken, tilskota og, til sist, vomma til bonden sjølv.

Mindre areal og større einingar: Det kan ikkje tyda anna enn færre bønder. Flottare bakkar og feitare bønder: Det kan ikkje tyda anna enn maskinell drift og/eller tenestefolk.

I namnet åt framsteget, er næringa i ferd med å bli slik ho var i farne tider, med store gods og mektige godseigarar. Sjølvsagt er ikkje den moderne godseigaren heilt identisk med slik dei var for lenge sidan. Han ville til dømes aldri ha vurdert å nytta fire tenestegutar til å bæra seg rundt for å inspisera godset. Til det er bærestolen alt for keisam og ukomfortabel. Moderne godseigarar tykkjer det er mykje kjekkare å ta inspeksjonsrunden i rasarfart på ein firehjuling.

Og moderene godseigarar er positive til ferie for kontoristane, mellom anna fordi dei har blitt litt kontoristar sjølv (rett nok i klasse med sjefen):

1. Dei lyt fylla ut alskens skjema for å få tak i tilskota.
2. Kontoret er temperert, og tenestejenta serverer villig. Også kaffi.
3. Traktoren (Eit cellekontor kan ikkje måla seg, ikkje eingong det til sjefen.).
4. Godseigaren er, med alle sine tenestefolk, nesten som kontorsjefen.

Den kanskje aller viktigaste grunnen, er likvel den at bonden sjølv ynskjer å kunna reisa vekk med godt samvit. Etter at avlinga vel er komen i hus, og den siste polakken har vendt nasen heimover, legg freden seg over bygda. Til næraste nabo er det langt å gå, og i tillegg er han som oftast ein umåteleg laber type. Utan ferie, vil den moderne bonden bu halve året på noko som liknar på romstasjonen ISS.

På åttitalet trykte Bondelaget opp klistremerke med slagordet «Utan bonden, vil byen døy». Kanskje er det på tide med eit nytt, lett revidert, opplag: «Utan bonden, vil bygda døy»?

No er det høgsommar. Vårblomane har visna, sola har snudd og sommarbåten seglar i sneglefart over sendeflata til NRK (Lurer forresten litt på om det ikkje er eit tog i år.). Mange vel å oppsøkja familie, tronge butilhøve og mygg på denne tida. Ferie, blir det kalla. Saman med den utvida kjernefamilen, vil slik ferie få dei sosialt samvitsfulle til å kjenna ei djup glede, eller gje dei ein viktig samvitsmessig stimulans. For oss andre, kan det fort bli litt keisamt. Dette er ålment kjent. Alle veit at slike situasjonar kan bli trykkjande. Det er difor nokon har funne opp pappvinen.

Medan ein sit der og skal få ein dødsdømd drøs til å gå, vil ein eller annan, før eller sidan, koma inn på helserelaterte spørsmål. Oftast, vil dette setja kveik i ordskiftet: Mange vil snakka om den vonde ryggen sin, somme vil snakka om sveitte, og svært få, berre dei mest dedikerte, vil tørka vekk skamma og fortelja ulike do-soger.

Ekte feministar, er alltid på allerten. Dei vernar ikkje berre kvinner, dei kjenner omsut for alle svake grupper. I familiære samtalar om plager, vask av klede og snøen som fall i fjor, er det meir enn tydeleg at menn har drege det kortaste strået. Menn misslikar prat utan eit føremål. Feministane skjønar at denne ibuande motviljen mot svada, gjer stunda vanskeleg. Men der stoppar forståinga og verneviljen. Om det kjem ein aldri så liten referanse til sjukdom eller plager slik menn opplever det, blir det allsong. Som regel er det slåtten til Vinsketten: «Sjå kor sjuk han e», som ljomar mellom veggene.

Etter at songen vel er framført, blir det laga spontane vitsar om kor ynkelege menn er: Dei er alltid sjuke, dei klagar fælt og det feiler dei ingenting. I alle fall ikkje i høve til kva kvinnene har å slita med.

Nei, det er nok ikkje heilt enkelt å vera kvinne. Men syt menn meir? Sjølvsagt gjer dei det. Menn syt, medan kvinnene berre seier i frå om korleis det står til:
1. Dei går oftare til lækjaren.
2. Dei tingar fleire reseptar.
3. Dei søkjer i størst grad hjelp frå alternativ medisin/helse (kvakksalvarar).
4. Dei sjukemelder seg i større grad.
5. Dei likar å snakka om sjukdom og plager, gjerne diffuse.
6. Dei lever lengst.

Ei stor fleirnasjonal undersøking, stiller mange spørsmål om ulike helseplager til born og unge. Historiske data, presenterte på ein konferanse og ikkje kontrollutrekna av Kontoristen, viser eit tydeleg mønster. Kvinner, eller jenter, er heilt normale som 11-åringar. Som 13-åringar, har dei byrja å melda om plager, og som 15-åringar, er dei for fullborne kvinner å rekna: Då er det noko gale med det meste.

Med slike fakta og tal i ryggen, verkar det urimeleg at kvinner skal kunna skjemta med at menn er skjøre som krystall og slitesterke som fuktutsett dopapir. Det er nok ikkje urimeleg. Eitt av dei mange kvinnelege privilegia, er å ha kjensler som kan overstyra det meste av kunnskap.

Kanskje er det småleg å dra fram slike ting no som feriepraten står for døra. Truleg det. Men ingen vil høyra om tånaglen min. Den grev seg inn i tå-kjøtet, og stikk hol på labbar og sko.

Lenkjer

• Lækjarfrekvens
• Resept
• Kvakksalveri
• Problemprat
• Levealder
• Sjukefråvær

Stor var gleda, den gongen eg stolt kunne pakka ut min fyrste høgtrykkspylar. Endeleg skulle eg kunna spyla og dura slik det høver seg i nabolaget vårt. Berre avbroten av ein og annna vinter, trur eg naboen har spylt samanhengande sidan midten av 1990-talet.

Ettersom dagane gjekk, vart det meir og meir klart for meg at eg nok ikkje er ein typisk spylar. Jamvel dei gongene bilen var ekstra skiten, var det berre sånn passeleg interessant å finna fram maskina. Ein nyttig ting, utan tvil, men det er jo også symaskina.

Stort sett har eg og maskina levd våre liv på nokre meters avstand: Ho i garasjen, eg på sofaen. Berre omlag eit par  kveldar i året, har me gjort noko saman.

Etter skikken, skal spylarane alltid takast fram ved siste fullmåne før fyrste mai. Det gjorde me i år også, men det som skulle ha vore noko fint, vart til noko retteleg leit.

Frosten hadde vore hard med henne. Ho greidde ikkje å halda på vatnet, det taut ut både her og der, men i minst grad ut munnstykket. Høgtrykkspylaren hadde i løpet av vinteren vorte til ein lågtrykksildrar.  Etter litt plunder, lukkast eg med å få delt ho i to. Planen var å røkja etter om det kunne vera råd å fiksa det som no var vorte til faenskapet.

Feilen var tydeleg. Vassinntaksrøyret hadde sprukke. Hjå forhandlaren, fekk eg kjøpt eit nytt røyr for ein slikk og ingenting. Humøret byrja verkeleg å koma attende, og eg hadde i tankane rydda plass til maskina i den varme og koselege kjellaren. Aldri meir ein kald garasje for den dama. Røyret vart skifta, maskina skrudd saman og på ny kopla til straum og vatn.

Turr og fin stod ho der og lyste i all sin gule prakt. Så skrudde eg på straumen. Vatnet fossa fram der det ikkje skulle drypa ein dråpe. På ny spjæra eg dama, som atter eingong var vorte til faenskapet, i to. Vassinntaket var tett, no kom vatnet ut  av ein annan del. Den delen synte seg verre å byta ut.

No har eg tre val:

1. Seia meg nøgd med å ha ein lågtrykkspylar (det er jo skånsomt for lakken)
2. Identifisra dei delene som ikkje gjer som eg vil, og få bytt desse ut med nye deler (dette kostar tid og pengar, etterkvart mykje tid og pengar. Og i mellomtida, vil den ikkje fungera optimalt)
3. Skaffa meg ein ny høgtrykkspylar

Om ein på død og liv skal finna noko positivt med denne soga, kan det vera at eg no skjønar litt betre korleis det er å vera verksemdsleiar etter at ein har vanskjøtta organisasjonen ei vinternatt eller to.