Køen
Nettadressa til innlegga blir oppretta automatisk, og no har automatikken bestemt at køen er det same som koen. Om ein stoggar opp og grunnar litt over det, tek seg ein pust i bakken, så å seia, varer det ikkje lenge før ein lyt humra. Folk har faktisk broste ut i lått for mindre. Wergeland, til dømes, greidde seg med ein glytt av sola. Koen er eit tulleord på norsk.
Rett nok snakka dei om koen på Kalfaret i gamle dagar, men den hadde fire hangande, fire gangande, to som viste veg mot by, to som peikte opp mot sky og ei som dilta etter. Den minna ikkje mykje om ei samling menneske, meir eller mindre på rekke. Jamvel om me syner storsinn og aksepterer at koen er gammal-kalfarsk og ikkje tull, blir den automatiserte omsetjinga feil. «Bytte vekk køen, fekk fela igjen», høyrest ikkje heilt patent ut.
Kanskje finst det enno somme med varme tankar om språket og livet på Kalfaret i dei dagar det verkeleg var skilnad på folk. Slike er i så fall fulle av von om dagen. Greier styresmaktene å halda stø kurs, tek det ikkje så mange åra før me får fortida att med renter. Og renter, skjønar dei seg på, slike.
Samstundes er det tankevekkjande at automatikken vel eit ord som på gammal-kalfarsk tyder ku, når det er snakk om kø. Kyr er nemleg kjende for å vera svært disiplinerte når dei er ute og går: Bjøllekua går alltid fyrst, og flokken går i samla orden. Ikkje noko tull i rekkene. Det er heller aldri snakk om at bjøllekua burde ha gått saman med ei anna bjølleku i staden for sin eigen flokk. Ho leiar jo flokken sin, og held seg tett til den.
Menneska organiserer seg ikkje på den måten. Eg har nyss vore på reise og sett korleis det er. (Til Danmark, der dei framleis, og i fullt alvor, snakkar om koer. Endå artigare, altså.) På flyplassen, var det ikkje akkurat så mykje glede å spora i køen. Ingen såg ut til å kosa seg, ingen uttrykte positive forventingar og ingen saug på rosiner med halvt attletne auge.
Alle var fokuserte på å koma seg til målet så raskt som råd. Utolmodig baksa dei seg fram i køen med pinte andletsdrag. Fyrst då dei fekk klarsignal til å løysa beltet, tyktest andleta å få eit rolegare drag over seg.
Dette får meg til å tenkja på noko eg har lese i dameblad og høyrt på Juntafil: Har ein det verkeleg travelt, kan det vera lurt å skunda seg. Er derimot tida tilgjengeleg, bør ein freista å leggja merke til alt det fine på vegen. Gjer ein det, kan det å koma i mål, bli meir enn ein avgang.
Med denne innstillinga, stilte eg meg opp i køen. Trass i gretne og små-snikande med-ståarar, heldt eg humøret oppe. Så la eg merke til at somme for rett forbi. – Orsak, ropte eg til ein av dei, køen byrjar der bak. – Fast-track, kveste mannen utan å snu seg. Eg fekk god tid til å fundera på kva eit slikt spor kunne vera for noko. Omsider fekk eg tak i ein kar i flyplassuniform. Han kunne fortelja at folk med mange pengar og folk som kan bruka mange av pengane til andre, til dømes slike i styre og stell, hadde så mykje dårlegare tid enn andre, jamvel om dei skulle nå det same flyet. Om slike ikkje fekk skunda seg, kunne dei koma til å gå glipp av mange pengar, og då kunne det sjå stygt ut for utviklinga av eit samfunn med større skilnader. Dei med låg timeløn, derimot, gjekk ikkje glipp av noko særleg om dei så måtte stå heile dagen. Dessutan klaga dei så fælt, desse med pengane, om køen gjekk seint. Og det var ikkje bra i det heile, dei kjende både sjefar og det som verre var. Fekk ein berre desse ut av køen, kunne ein ta seg av dei attverande i ledige stunder.
På veg heim var eg både irritert og utolmodig, lenge før køen dukka opp i avgangshallen.