Kontoristen

I fjernsynet førre dagen, såg eg ei dame på alder med denne bloggen som skrytte av at ho hadde 100 000 lesarar av sin blogg. Mine kan teljast på to hender, rett nok på hendene til ein tenåring fyrste gongen han får lov inn under gensaren, men uansett er det eit stykke att til 100 000. Talet på lesarar skal ein ikkje bry seg om, det er skrivinga, eller formidlinga, som tel…? Vel, litt bryr ein seg. Pitte litt. Akkurat nok til at ein sjekkar kva dei skriv om, desse i 100 000-klassen.

Dei er forbausande like. Stort sett er det snakk om unge, velstelte og veldreide kvinner. «Olé, ein ungkar sin draum», som det heiter i songen. Tematisk er dei opptekne av klede, te-ljos og andletsmåling, i tillegg til mat og gymnastikk. Urovekkjande få innlegg handlar om stemplingsrutinar eller distriktspolitikk.

Eg skriv også om klede og fysisk fostring, så nøkkelen til å få fleire lesarar, kan ikkje liggja der. Alder eller kjønn kan det ikkje vera, det ville ha vore diskriminerande, og dessutan svært krevjande å gjera noko med. Me sit såleis att med mat, te-ljos og andletsmåling. Mat er naudsynt, men utruleg keisamt. Orkar ikkje eingong å vurdera å skriva om det. Te-ljos og andletsmåling?

Kunnskap  er ikkje alltid så lett å gjera seg nytte av. Fyrst som sist, er det berre å innsjå at ikkje alle kan bli som dei i 100 000-klassen. Somme må læra seg å leva med lite, som dei seier i Høgre.

Litt kan eg gjera. Eg kan til dømes skriva meir om populære ting når eg eigentleg ynskjer å formidla noko anna, og slik lura lesarane gjennom teksten. Eit hypotetisk døme kunne ha handla om plassering av sko. Det er nemleg mogeleg å skriva om sko når ein eigentleg ynskjer å laga eit beiskt innspel til ordskiftet om opne kontorlandskap.

Kva om ein har fleire skopar, kvar skal ein setja dei overflødige?  I tillegg til å vera eit konkret spørsmål, er dette eigentleg eit lurespørsmål. Ingen kontorist ville ha funne på å draska med seg unødvendige sko. Dersom de tek dykk tid til å granska i biletet, vil de sjå eitt skopar til å ha på seg under arbeidsdagen, eitt par utslitne joggesko som er gode nok til tredemølla, eitt par til jogging utomhus, eitt par til fotball, eitt par til å handla lunsj i, eitt par til å gå på møte i og til slutt, eitt universalpar som toler regn. I skrivandes stund, er ikkje talet på sko noko problem. Så lenge det finst golvareal på cellekontoret, kan ein sko seg for nye oppgåver. Om det skulle bli trongt, kan ein alltids skaffa seg ei skohylle. Men korleis blir det om me blir plasserte i opne kontorlandskap? Blir det laga eigne rom berre for sko, etter modell frå våpenhusa i kyrkjene?

Surmuling er eit evig problem på kontorarbeidsplassar: Er det ikkje for varmt, er det for kaldt, og er ikkje stolen for mjuk, så er han for hard. Same kva sjefen seier eller gjer, blir det ingen ende på klaginga. Dette veit sjefen. Han veit også at alle ordskifta, anten dei byrjar med løn, luft eller lunsj, endar med eit beiskt utfall mot sjefen sjøl.

Sjølvsagt er ikkje dette noko kjekt, det er ikkje slik det skal vera å vera sjef. Leiaren skal bli løfta fram av dedikerte disiplar. Somme sjefar freistar å få dei tilsette på lag. Dei køyrer på med kartlegging av sjukefråvær, introduserer tiltak og skriv kvart år ein ny årstale til dei tilsette. Andre sjefar meiner slikt blir for bisart. Dei ynskjer heller å reisa vekk frå surmulinga. Heldigvis er ikkje det så vanskeleg å ordna, det er mange sjefar som heller ynskjer å reisa vekk. Difor er det nokså enkelt å få arrangert ulike seminar av typen «Interim Expert», «Possibly Expert», «Someone is Expert», eller «Expert Expert». På slike turar er det kjekt å vera sjef. På møta, og i loungane på flyplassane, treff dei fleire i same ærend, og i sjokoladebutikkane og på hotella, er dei tilsette akkurat så underdanige som folk bør vera.

Einaste bakdelen, er at det kan bli endå meir surmuling den tida dei er nøydde til å halda seg på kontoret. I vår verksemd, løyste dette seg den dagen me vart ei IA-verksemd. No tenkjer eg ikkje på Sandman-varianten med utvida tal på eigenmeldingar og liberale krav til oppmøte på arbeidsplassen, men på den nye IA-avtalen. Den nye avtalen om Imiterande Arbeidsliv byggjer på dei røynslene arbeidsleiarane har skaffa seg gjennom generasjonar i sjefsstolane. Sjølvsagt med visse grenser. Arbeidstakarane kan ikkje reisa vekk i arbeidstida og lata som om dei arbeider. Dei lyt halda seg på arbeidsplassen i arbeidstida. Og den er, grovt rekna, 37,5 timar i veka. Men det er tilstrekkeleg at dei latar som om dei arbeider. Om ein eller annan arbeidstakar skulle finna det fordelaktig å sitja nokre timar ekstra kvar dag, er det heilt innanfor. Plusstid kan ikkje vera noko anna enn eit pluss. Slik tid er det sjølvsagt heilt opp til den einskilde arbeidstakaren å ta ut i samband med fritidsreiser dit sjefane kan reisa i arbeidstida. Det er ikkje noko krav i avtalen om at arbeidstakarane må velja rimelegare hotell, det er slikt som voneleg blir ordna i dei lokale tingingane om løn.

Overgangen til å bli ei IA-verksemd har gått knirkefritt. Så langt er det ei suksessoge. Sjukefråværet har aldri vore lågare, og arbeidstakarane er blide som nyfrelste. Men i horisonten trugar svarte skyer. Ryktet vil ha det til at fleire innhaldsprodusentar til kjente og kjære internettsider, også har teikna IA-avtalar.

Ein kan ikkje få alt ein ynskjer seg. I alle fall ikkje om ein manglar evna til å betala det det kostar, eller til å ta det med makt.

For oss vanlege, handlar det om å prioritera, og om å gjera lure val. Kva gjer ein til dømes om ein manglar både datamaskin og nettbrett? Somme ville sikkert satsa på å få ei skikkeleg god datamaskin i hus, andre ville sett seg meir tente med eit godt nettbrett. Jamvel om båe gruppene kan gå til sengs i djup visse om at dei har gjort det beste valet ut frå eigne behov, vil svevnen blir svært ulukkeleg. Dei med ny maskin, vil drøyma om nettbrett, og vice versa.

Dømet er ikkje heilt vilkårleg valt. For slik gjekk eg og funderte mellom hyllene på elektrosenteret i går. Eg måtte velja mellom ny datamaskin eller nytt nettbrett. Eit vanskeleg val, for eg ville helst ha båe deler, men så var det dette med pengane, då. I enden av den eine hylla, stod der ei maskin i to deler. Ho var ikkje øydelagd, skjermen og tastaturet kunne setjast saman til ein heilskap. Oppglødd over kanskje å kunna få med meg både maskin og nettbrett, treiv eg tak i ein ekspeditør:

– Eg er ute etter ei maskin og eit nettbrett. Vil denne varianten dekkja båe behova?

– Er du gift?

– Øh, ja?

– Då vil du skjøna kva eg snart kjem til å seia. Ein giftar seg jo for å få både husmor og elskerinne i ein og same person. Alle skjønar at dette ikkje er optimalt, men det er praktisk, lettvint og rimeleg.

Akkurat sånn er denne maskina. Fokuserer du på ein ting om gongen, er det lett å finna svake punkt, men vurderer du kompromisset samla, vil konklusjonen bli at ho fungerer heilt fint i det daglege. Både som datamaskin og som nettbrett. Skulle du få lyst til å gjera noko heilt spesielt, er det ikkje verre enn at du kan låna ei på kontoret. Og brukar du ho litt forsiktig, kan ho vara i mange år. Elles er no denne maskina såpass rimeleg, at det er løyseleg å skifta ho ut før tida, dersom du skulle få lyst på noko litt freshare, om du skjønar.

Eg skjønte kva seljaren sa. No ser eg fram til å leva med mi nye 2-i-1 maskin i gode og vonde dagar.