Kransekaka
Våren i Noreg, kan vera ei nydeleg tid: Den siste skituren på fjellet, den fyrste ølen på ein solvarm terrasse, bløminga i Hardanger, 1. og 17. mai, for ikkje å gløyma Kristi himmelfartsdag. Høgdepunkta står rett og slett i kø.
Har ein born i ein viss alder, er det endå betre. Konfirmasjonen kan meir enn å opna lommebøker, den samlar familiar, og får dei nye vaksne til å ta på seg nye roller. (Skulle berre mangla, så dyrt det er med bunad.) I gamle dagar, var konfirmasjonen ei markering av at dei unge var vortne vaksne. I vår tid, er det ei markering av at dei unge kan ha eit forbruk litt i overkant av det far kan finansiera. For ut i verda, har dei ikkje tenkt seg. I alle fall ikkje før foreldra er vortne inkontinente og ekle.
Litt vaksentrening, er det likevel i dagens konfirmasjon. Konfirmanten skjønar at han/ho har ei rolle å spela under samkoma. I mange heimar, er denne rolla avgrensa til å ta seg godt ut, og det burde i dei fleste høva vera enkelt: Dei er pur-unge, kledde i dei finaste kleda norsk, eller latvisk, skreddarkunst har å by på. Andre heimar, er meir krevjande. Der blir det forventa at konfirmanten talar til festlyden. Ofte, er det godt nok å lesa opp vitsane i kransekake-smellbongbongane.
I år var eg berre gjest i ein konfirmasjon. Der var skikken at den unge måtte lesa for gjestene. Jenta stilte seg opp i den fine bunaden, smelte av den fyrste bongbongen og pirka ut hatt og vits medan alle såg på. Så reinsa ho røysta og las frå den vetle lappen:
Responsen blei som fortent. Rundt om i lokalet, kunne ein høyra ein slags lått, men det var ingen fare for at taket ville letta. Trass i det, var konfirmanten nøgd med eigen skodespelarprestasjon, og gauv på med neste bongbong og vits.
Fyrst, vart det heilt stilt. Ingen gav respons. Så braut grand-tante Magda frå Indremisjonsforbundet, avdeling Lura, freden: «He-he, Herre Min. Det va jysla løye! Tenk, då, ei mus som kan eda 10 tjyttkake!!!!»
Konfirmanten vart raud som ein hummar av dette maset om tradisjonell storbondekost. Den moderne faderen, sat i bakgrunnen og ulma: Det er sørene ikkje rett at dei uskuldige små skal kunna bli utsette for så pinlege situasjonar. Nokon må blø. Mon tru om ikkje eit lite søksmål kan få betalt både konfirmasjonen og kreta-turen?